''روح حرکت'' با زبان طراحی جدید مزدا

تاریخچه خودرو

نخستین ایده مکتوب در مورد وسیله نقلیه ای که بدون دخالت انسان یا جانوران قادر به حرکت باشد را می توان در کتاب ایلیاد اثر هومر،شاعر یونانی یافت؛ ولی در جهان واقعی، اولین وسیله متحرک در سال 1678 توسط پدر «فردیناند فربیست» در چین طراحی شد که توسط فشار بخار کار می‌کرد.

نیکل ژوزف کان فرانسوی را نیز می توان به عنوان اولین سازنده خودرو واقعی که با نیروی بخار کار می‌کرد، معرفی کرد. این خودرو توانایی حمل 4 تن بار به همراه دو خدمه و با سرعت 7 الی 8 کیلومتر بر ساعت را داشت. جالب نظر است که اولین تصادف خودرویی جهان نیز با این خودرو در سال 1771 رخ داده است.

نیکلاس اتو مهندس آلمانی در سال 1876 اولین موتور احتراق داخلی چهار زمانه را اختراع کرد. این موتور به موتور اتو نیز معروف است که پایه و اساس صنعت خودروسازی مدرن شناخته می‌شود و موتور خودروهای امروزی، در واقع نمونه تکمیل شده همین موتور هستند.

«کارل بنز»، مخترع آلمانی و بنیانگذار پتنت موتورواگن (Patent Motorwagen) مخترع نخستین خودرو با موتوری احتراقی است. این موتور تک سیلندر 0.75 اسب بخار نیرو تولید می‌کرد. بنابراین سال 1886 را میتوان سال تولد اتومبیل های مدرن نامگذاری کرد.

تاریخچه طراحی خودرو

ابتدایی‌ترین خودروها تنها به صورت کالسکه‌هایی با سیستم فرمان، موتور و صندلی راننده بودند که هرکدام برای سفرهای کوتاه طراحی شده بودند و زیبایی ظاهری خودرو نقش مهمی در این فرآیند نداشت. اما همزمان با رشد و پیشرفت تکنولوژی و افزایش رقابت در این حوزه، انتظارات خریداران نیز بالاتر رفته و طراحان به دنبال ساخت تجربه‌ای خاص برای مشتریان بودند. سفری راحت، امن و خودرویی زیبا مواردی بودند که طراحان خودرو روی آن تمرکز زیادی کردند.

در سال‌های 1920 رونق اقتصادی شکل گرفته پس از رکود، به مردم این اجازه را می داد که در طول زندگی خود، بیش از یک خودرو داشته باشند و رسانه و تبلیغات نیز این ایده را تقویت می‌کرد که ارتقا به یک خودروی سطح بالاتر، نشان دهنده موفقیت و پیشرفت است.

علاوه بر این، ظهور جنبش هنری دکو (Art Deco) بر روند طراحی خودرو تاثیر چشمگیری داشت و فرم و استایل نیز به اندازه عملکرد، قابل توجه و مهم شده بود. پیشرفت در ساخت موادی مانند آلومینیوم و ضد زنگ، پای رنگ های متالیک را به هنر طراحی خودرو باز کرد. زیبایی شناختی به عنوان یکی از معیارهای اصلی مشتریان قرار می گرفت و خودروها به گونه‌ای ساخته می شدند که نسبت به رقبای خود ظاهری مطلوب تر داشته باشند.

پس از پایان جنگ جهانی دوم، صنعت خودروسازی جان دوباره‌ای گرفت. با افزایش تقاضا برای تولید خودروهای غیر نظامی، طراحان خودرو بیش از پیش با تمرکز بر نیازهای خانواده، خودروهایی جادار با قیمت های پایین تا میان رده و در طیف وسیع‌تری از تنوع رنگی تولید کردند. استیشن واگن ها و سدان ها با ویژگی های داخلی مانند 8 صندلی سرنشین، فضای اختصاصی چمدان و ویژگی های ایمنی بهبود یافته به محبوبیت رسیدند.

در سال های دهه 60 میلادی که ایالات متحده و شوروی در تلاش برای فرستادن انسان به فضا بودند، طراحی خودرو تحت تاثیر این فرآیند به سطحی جدید ارتقاء یافته و خودروهایی با طراحی مدرن پا به عرصه ظهور نهادند. بدنه‌ای با اشکال زاویه‌دار و خطوط متمایز که در کنار ظاهری شیک، حس سرعت را به مشتریان منتقل می کرد، به زبان طراحی خودرو اضافه شدند.

در دهه های 70، 80 و 90 میلادی، حضور خودروهایی با طراحی های ایرودینامیکی، خطوط ساده و فرم های ساده و تمیز به وضوح قابل مشاهده بود. طراحان خودرو در این دوره بیشتر به سادگی، مطمئن بودن، تعادل و عملکرد بر اساس استانداردهای مهم در صنعت خودروسازی اهمیت می دادند.

خودرو هایی مثل مزدا کازمو (Cosmo) و مزدا آر ایکس سون (RX-7)، نمونه‌هایی با استقبال چشمگیر و طراحی منحصر به فرد در این دوره می باشند.

نقطه عطف طراحی خودرو های مزدا

در نمایشگاه سالانه اتو شو لس آنجلس آمریکا در سال 2006، مزدا خودرویی به نام "مزدا ناگاره" را با زبان طراحی جدید خود به نمایش گذاشت. زبان طراحی "ناگاره" بر سازگاری با طبیعت و طراحی ارگانیک خودروها در آینده متکی بود. نام این طراحی به معنای "جریان" بوده و طراح این خودرو لورنس ون دن آکر سرپرست تیم بین المللی زبان طراحی ناگاره بود. مزدا در دیزاین این خودرو به ادغام نور و سایه ها اشاره می کند. مزدا ناگاره با ظاهری کاملا مدرن، به روز و اسپرت، کاملا توجه بازدیدکنندگان را به خود جلب کرد.

این خودروساز محبوب چندین سال بعد در نمایشگاه بین المللی دیترویت آمریکا در سال 2008، خودرو مفهومی مزدا فورای "Furai" به معنای "صدای باد" را رونمایی کرد. طراحی این خودرو را شرکتی آمریکایی به اسم "Swift Engineering" که بنیانگذار آن فردی ژاپنی و نوه بنیانگذار پاناسونیک بود، بر عهده گرفت. طبق گفته مزدا این خودرو برای پر کردن خلاء محصولات مزدا در بخش مسابقات معرفی شد که نسل جدیدی از زبان طراحی ناگاره بود. موتور سه روتور و ظاهر منحصر به فرد آن به زودی توانست توجه رسانه ها را جلب کند.

مزدا در سال های 2006، 2008، 2014، 2016، 2018، 2020 جزو نامزد های چندین جایزه بین المللی بوده و به دفعات برنده جوایز بهترین خودروی سال و بهترین طراحی خودروی سال شده است.

زبان طراحی KODO مزدا

ایکوئو مائدا (Ikuo Maeda) مدیر اجرائی و مدیر کل بخش طراحی مزدا، در سنین جوانی به مزدا پیوست. از آنجاییکه پدرش نیز با طراحی خودروی محبوب مزدا RX-7 به شهرت زیادی دست پیدا کرده بود، وی نیز رویای انقلاب در صنعت طراحی مزدا را در سر می پروراند. پس از اینکه لورنس ون دن اکر از کمپانی مزدا جدا شد، ایکوئو مائدا با زبان طراحی جدید خود به نام کودو (KODO) به رویای خود دست پیدا کرد و انقلابی در طراحی خودرو های مزدا بوجود آورد به طوریکه در سال 2020 مزدا 3 جایزه بهترین طراحی خودرو سال را دریافت کرد.

به صورت تحت اللفظی کودو به معنای "ضربان قلب" است اما با حروف کانجی زبان ژاپنی به معنای "روح حرکت" ترجمه می شود. کودو، فلسفه‌ای بزرگ تر از تنها طراحی خودرو دارد. به گفته مزدا، ایده این سبک طراحی از "حیوانی که انرژی خود را برای حرکت ذخیره کرده" گرفته شده و هدف اصلی زبان طراحی کودو، به تصویر کشیدن حرکت، احساس و دمیدن روح در اتومبیل است.

ایکوئو مائدا می‌گوید: «در فرهنگ ژاپن ما بر این اعتقادیم که صنعتگران به آنچه می سازند زندگی می بخشند. معتقدیم که، اگر فرمی با دقت و احساس توسط انسان ساخته شود، روح را دریافت می کند. بنابراین، "روح حرکت" معنایی دوگانه پیدا می کند و هم جوهره حرکت و هم روح را که توسط طراحان مزدا به خودرو القا شده را بیان می کند.»